Nguyệt quới - Murraya paniculata (L.) Jack.

1. Dạng sống

Cây gỗ nhỏ dạng cây bụi. Thân có tiết diện đa giác gần tròn, thân non màu xanh lá;thân già màu nâu xám lộ ra những mảng xanh, sần sùi. Không có gai, có mùi thơm.

2. Lá

Lá mọc kép hình lông chim lẻ với 3-7 lá chét mọc so le. Lá chét phía dưới thu nhỏ hơn lá chét ở phía trên. Phiến lá chét hình bầu dục nhọn hai đầu, dài 3-4 cm, rộng 1-2 cm, màu xanh lá, mặt trên đậm hơn mặt dưới, bìa phiến nguyên. Hệ gân lá lông chim nổi rõ ở mặt dưới trong đó gân chính nổi rõ nhất. Trên phiến lá có nhiều đốm tuyến màu vàng nhạt. Cuống chung hình trụ, dài từ 5-8 cm, trong đó cuống lá kép dài 1-2 cm, màu xanh lá. Cuống lá chét tương tự cuống chung nhưng chỉ dài 0,5 cm. Trên cuống lá cũng có nhiều đốm tuyến. Không có lá kèm.

3. Cụm hoa

Xim (có cả xim 2 ngả lẫn 1 ngả) mọc ở nách lá phía ngọn cành.

4. Hoa

a. Đặc điểm đại cương

Hoa đều, lưỡng tính, mẫu 5, có khi mẫu 6. Cuống hoa hình trụ, dài 3-8 mm, hơi loe ở phần đế hoa, màu xanh lá. Lá bắc là một vảy nhỏ hình tam giác, màu xanh, có lông ở mặt ngoài.

b. Đài hoa

5 lá đài đều, rời, dạng vảy nhỏ hình tam giác (1 mm) màu xanh lá xếp trên một vòng. Trên bề mặt có nhiều đốm tuyến. Tiền khai lá đài là tiền khai van. Không có đài phụ.

c. Tràng hoa

Tràng hình bánh xe với 5 cánh hoa đều, rời, hình bầu dục thuôn dài khoảng 2 cm, màu trắng, mặt ngoài cánh hoa có một nếp lồi phớt xanh lá. Tiền khai 5 điểm. Không có tràng phụ.

d. Bộ nhị

10 nhị rời, không đều, đính trên 2 vòng trên đế hoa theo kiểu đảo lưỡng nhị, 5 nhị vòng trong dài 7-8 mm xen kẽ cánh hoa, 5 nhị vòng trong ngắn 5-6 mm đối diện cánh hoa. Chỉ nhị dạng dải hẹp, phía trên thuôn nhọn, màu trắng xanh. Bao phấn 2 ô hình số tám màu vàng xanh, hướng trong, mở dọc, đính đáy.

e. Bộ nhụy

2 lá noãn ở vị trí trước sau dính nhau tạo thành bầu trên 2 ô, mỗi ô 2 noãn, đính chồng lên nhau, noãn treo.

Bầu hình bầu dục, màu xanh vàng, có đốm tuyến, vòi hình sợi màu xanh nhạt dài khoản 7-8 mm, tận cùng là một đầu nhụy hình khối cầu màu vàng. Bao quanh gốc bầu có đĩa mật màu xanh vàng.

5. Hoa thức và hoa đồ

a. Hoa thức

b. Hoa đồ

6. Vào khóa

(Dựa theo bản phân loại thực vật của GS. Phạm Hoàng Hộ)

Trang 1: A > 1b > 2b > Lớp Ngọc Lan

Trang 4: B > 1b > 2a > 3a > Hoa cánh rời

Trang 5: B > 1c > 2b > 3c > 4a > 5a > 6b > Rutaceae (họ Cam)

Tái bút: Chiều nay tình cờ phát hiện ra cây nguyệt quới ngay phòng thực tập thực vật, phía ngoài đường Lê Duẩn, và thế là, ô la la, tối đi dạo về tranh thủ bức vài cành, để tạo điều kiện cho nó đâm thêm nhiều nhánh ý ^^. Mùi nguyệt quới thơm lắm, nức lòng, nức phòng luôn. Bắt đầu để ý hơn đến cây cỏ xung quanh ta rồi nha, mình thấy môn này khá thú vị, thú vị như giải phẫu cơ thể người, thú vị như sinh lý :]].